Ngập lụt miền Trung từ giữa tháng 10 đến đầu tháng 11/2025 diễn biến phức tạp, kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều tỉnh ven biển. Hệ thống vệ tinh radar Sentinel-1 của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đã ghi lại chuỗi ảnh phản ánh rõ mức độ ngập tại Hà Tĩnh, Quảng Bình, Huế, Hội An, Quy Nhơn và các lưu vực sông lớn. Dữ liệu này giúp xác định xu hướng lan rộng, thu hẹp của các vùng ngập và hỗ trợ công tác giám sát, cảnh báo thiên tai một cách nhanh chóng, khách quan và định lượng.
Toàn cảnh diễn biến ngập lụt miền Trung
Trong nửa cuối tháng 10, các đợt mưa lớn liên tiếp đã khiến vùng đồng bằng ven biển miền Trung chìm trong nước. Chuỗi ảnh Sentinel-1 từ ngày 16/10 đến 03/11/2025 cho thấy phạm vi ngập thay đổi theo từng khu vực. Đến đầu tháng 11, nhiều nơi đã rút nước nhưng vẫn còn các điểm ngập cục bộ, đặc biệt ở nam Hà Tĩnh, lưu vực sông Gianh, hạ lưu sông Vệ và khu vực Quy Nhơn.
Ảnh vệ tinh SAR độ phân giải 10m cho phép phát hiện vùng nước ngập thông qua tín hiệu phản xạ thấp, giúp phân tích chi tiết sự thay đổi theo thời gian và lưu vực.
Sơ đồ 11 khu vực giám sát diễn biến ngập.
Diễn biến ngập tại các khu vực trọng điểm
Phía Nam Hà Tĩnh
Khu vực nam Hà Tĩnh bị ngập nhẹ ngày 26/10, giảm ngập vào ngày 27/10, tăng ngập trở lại ngày 28/10, và ngập nặng ngày 02/11 (trên ảnh tổ hợp màu Sentinel-1, mặt nước có màu xanh thẫm đến đen)
Lưu vực sông Gianh – Quảng Bình
Lưu vực sông Gianh bắt đầu ngập vào ngày 28/10, diện tích ngập khu vực hạ lưu mở rộng đáng kể vào ngày 02/11/2025.
Đồng Hới và hạ lưu sông Roòn
Khu vực Đồng Hới ghi nhận ngập nhẹ vào ngày 26/10, vùng ngập mở rộng vào ngày 28/10, và giảm ngập một phần vào ngày 02/11/2025.
Hạ lưu sông Roòn có ngập vào ngày 20/10, diện tích ngập mở rộng tới ngày 23/10, sau đó diện ngập thu hẹp tới ngày 27/10, và ngập rộng trở lại vào ngày 28/10. Trong các thời điểm trên, ngày 23/10 là thời điểm ngập nặng nhất.
Hạ lưu sông Thạch Hãn
Tại hạ lưu sông Thạch Hãn, ngày 28/10 là thời điểm có ngập nghiêm trọng nhất. Trước đó, ngày 21/10 ghi nhận có ngập nhẹ, diện tích ngập mở rộng đáng kể ngày 23/10, sau đó vùng ngập thu hẹp vào ngày 27/10/2025.
Huế và lưu vực sông Hương – Bồ
Huế là một trong các địa phương bị ngập lụt nghiêm trọng nhất, diễn biến ngập thay đổi liên tục. Qua ghi nhận trên ảnh Sentinel-1, ngày 21/10, các khu vực trũng thấp ở Huế đã bị ngập, diện ngập mở rộng một phàn vào ngày 23/10. Ngày 27/10 là ngày ngập nghiêm trọng nhất. Tới ngày 02/11, diện ngập đã thu hẹp một phần, song vẫn ngập nhiều hơn ngày 23/10/2025.
Hội An – Hạ lưu sông Thu Bồn và Trường Giang
Cùng với Huế, Hội An là khu vực bị ngập lụt nghiêm trọng. Vào ngày 16/10, khu vực này chưa bị ngập, tới ngày 23/10, một số khu vực thấp trũng ven sông và ven biển bị ngập, và ngập diện rộng nghiêm trọng được ghi nhận vào ngày 28/10. Ngày 03/11, diện ngập đã thu hẹp rất đáng kể ở hạ lưu sông Thu Bồn, song lại mở rộng ở lưu vực sông Trường Giang.
Tại lưu vực sông Tam Kỳ, Trường Giang và Trà Bồng, ngày 23/10 có ngập nhẹ, tới ngày 28/10 diện rộng đã mở rộng đáng kể. Ngày 3/11 diện ngập mở rộng thêm một phần nhỏ.
Lưu vực Tam Kỳ – Trà Bồng – Trà Khúc – sông Vệ
Lưu vực sông Trà Khúc, sông Vệ và sông Thoa, ngày 23/10 ghi nhận một số khu vực ngập nhẹ, ngày 28/10 diện ngập tăng đáng kể, tập trung ở khu vực đồng bằng. Tới ngày 03/11, khu vực hạ lưu sông Vệ ngập nặng hơn, trong khu khu vực hạ lưu sông Thoa đã giảm ngập.
Quy Nhơn
Kể từ giữa tháng 10, ngày 03/11 là thời điểm khu vực Quy Nhơn ngập nặng nhất. Trước đó, ngày 23/10 chỉ ngập khu vực cửa sông ven biển, tới ngày 28/10 đã ngập khu vực đồng bằng dọc các nhánh sông
Phú Yên
Tỉnh Phú Yên cũng bị tác động bởi đợt mưa lớn gây ngập lụt. Ngày 23/10 hầu như chưa bị ngập, tới ngày 28/10, diện rộng đã mở rộng ra khu vực đồng bằng. Tới ngày 03/11, phần lớn diện tích khu vực đã hết ngập.
Phân tích xu hướng và yếu tố tác động
Diễn biến ngập lụt giai đoạn này chịu ảnh hưởng của chuỗi mưa lớn kéo dài, địa hình dốc và mật độ sông ngòi dày đặc. Các đợt triều cường trùng với mưa lớn khiến nước thoát chậm, đặc biệt ở vùng hạ lưu. Dữ liệu Sentinel-1 cho thấy mức độ ngập biến động theo nhịp mưa – thủy triều, trong đó Huế và Quảng Bình chịu ảnh hưởng rõ rệt nhất.
Khi kết hợp với dữ liệu mưa, địa hình và mực nước trạm thủy văn, các mô hình giám sát ngập từ vệ tinh giúp xác định chính xác thời điểm đỉnh lũ, khu vực tồn lưu nước lâu, và khả năng rủi ro tái ngập nếu bão số 13 tiếp tục gây mưa lớn trong tuần tới.
Kết luận và hướng theo dõi tiếp theo
Quan sát từ ảnh Sentinel-1 trong giai đoạn giữa tháng 10 đến 03/11/2025 cho thấy ngập lụt miền Trung có xu hướng giảm nhưng vẫn còn cục bộ tại nhiều vùng trũng. Phía Nam Hà Tĩnh, sông Gianh, Huế, Hội An và Quy Nhơn là những khu vực cần được theo dõi sát trong những ngày tới, đặc biệt khi bão số 13 được dự báo sẽ đổ bộ vào cuối tuần.
Việc sử dụng ảnh radar Sentinel-1 mang lại lợi thế vượt trội trong điều kiện mây và mưa, giúp cơ quan quản lý giám sát liên tục và ra quyết định kịp thời.
Nguồn: VEGACOSMOS